Türkiye’nin Afrika kıta­sıyla olan siyasi ve tica­ri ilişkilerin her geçen gün artıyor. Türkiye’nin dış tica­retinde Afrika kıtasının son ar­tan öneme sahip olduğunu ve böl­ge ile dış ticaret dengesinin Tür­kiye lehine gelişiyor.

JD Communications İletişim Ajansı Ortakları Zeynep Çoksayar, Joelle Dana Biçaci ve İpek Utlu, Afrika kıtasının hem yatırım hem de dış ticaret anlamında birçok ülkenin iştahını kabarttığını ve bölgeye özel iletişim çalışmalarının önemli olduğunu vurguladı.

Afrika bugünlerde yeniden keşfediliyor diyebilir miyiz?

Bir açıdan evet ama Afrika küresel aktörlerin yüzyıllar önce cevherini fark ettiği ve var olduğu bir yer. Yüzyılın sömürge ülkeleri İngiltere, Portekiz, Fransa Afrika’da çok güçlü. Çin, Rusya, Hollanda, İsrail, ABD gibi birçok ülke de Afrika’nın değerini keşfetmiş durumda. Örneğin Çin, Gine’nin başkenti Konakri’deki limandan boksit madenini, Hollanda ise binlerce dönüm arazi kiraladığı Tanzanya’dan her gün bir uçak dolusu laleyi ülkesine taşıyor. Çok zengin ve tükenmesi zor kaynaklara sahip. Dolayısıyla her daim kıymetli bir yer aslında Afrika. Yeraltı zenginliklerinin yanı sıra Afrika kıtası, yükselen orta sınıf sebebiyle hem yatırım hem de dış ticaret anlamında birçok ülkenin ilgisini çekiyor. Türkiye de Afrika kıtasına ilgili gösteren ülkelerin arasında yer alıyor. Afrika, imalat, altyapı, emlak, teknoloji, enerji ve turizm gibi alanlarda Türk yatırımcılara farklı fırsatlar sunuyor.

Afrika’da yatırım yapan Türk şirketleri var ve Afrikalılar diğer ülkelerin aksine bizi seviyor; öyle değil mi?

Evet konunun ticari boyutunun yanı sıra insani bir boyutu var öncelikle. Ülkemizin insani yardımlarının %25’i Afrika’ya gidiyor. Afrika’da kendilerine yardım eli uzatan Türkiye’ye ve Türk halkına ayrı bir sempati duyuluyor diyebiliriz. İşin ticari boyutunda Afrika’nın en büyük ticari ihracat potansiyelleri inşaat, mobilya ve tekstil. Her biri zincirin birer halkası olan bu sektörlerin lokomotif olduğu ekonomide Türk yatırımları büyüyor. Afrika’da büyüyen orta sınıf, Türk üreticilere kıtaya tüketim malları ihraç etme fırsatı da sunuyor. Türkiye’nin üretiminde deneyimli olduğu sektörler bu pazarda değerli bir varlık oluyor. Genişleyen orta sınıf ve artan şehirleşme nedeniyle gayrimenkul sektörü de Afrika’da hızla büyüyor. Ekonomisi yeni markalara açık bu pazar; yeni yatırımlara da hızlı cevap verebilecek potansiyele sahip. Bu noktada, başarılı bir markalaşma süreci için doğru iletişim de önem kazanıyor. Her pazarın iletişim dili, kitlesinin duyarlılık göstereceği farklı yolları var. Bu da üzerinde çalışılması gereken bir alan olarak öne çıkıyor. Biz de işin bu noktasında devreye giriyoruz.

Afrika’da ve diğer yurt dışı pazarlarda faaliyet gösteren Türk markaları nasıl bir yol izliyor iletişim anlamında?

Yurt dışı pazarlarda aktif olan Türk markaları için, iletişim hizmeti önemli bir ihtiyaç. Markalar bunun farkında olsa da henüz bir sistem oturmuş değil. Pazarı ve hedef kitleyi iyi bilen yerel ajanslarla çalışılması çok önemli. Bu zaman isteyen bir süreç ve farklı dinamiklerin de detaylı değerlendirilmesini gerektiriyor. Ancak bu konuya güçlü bir insan ve finans kaynağı ayıran markalar az. Burada kilit bir nokta var: Marka karşısında ana dilini konuşan, tüm süreci takip edip kendisine aktaran bir ana yönetici ajansa ihtiyaç duyuyor. Çünkü konu ekiplerin kurulması, bilgilendirilmesi ve hizmete hazırlanmasıyla bitmiyor. Süreç yönetiminde markanın ihtiyaçlarının anlatılması ve doğru çözümlerin alınması yani marka-ajans iletişimin sürdürülebilmesi için liderlik edilmesi gerekiyor. Lider ajansın da yerel dinamikleri bilerek yönetmesi önemli. Tam ortada objektif ve yapıcı bir bakış açısıyla markaya hizmet verilmeli. Biz, marka için bildiği güvendiği ve ana dilinde hizmet aldığı ajansız; yerel ajans için de iş dinamiklerini bilen, markanın taleplerini en doğru şekilde aktaran, zamanlamayı yöneten bir partner demek bu. Bu elbette sadece Afrika için değil, markanın varlık gösterdiği tüm yeni pazarlar için de değerli bir gereksinim. Bu dengeyi sağlayan bir lider ajans, markanın pazardaki en önemli dayanağı oluyor. Yeni bir marka, yeni bir pazarda varlık göstermek için bu kurguya mutlaka ihtiyaç duyuyor. Biz bu sebeple geçtiğimiz 5 yılda, globalleşen dünyada markaların ihtiyaçları çerçevesinde hizmet verebilmek adına Afrika, Amerika’nın yanı sıra Avrupa’nın farklı şehirlerinde iş ortaklıkları oluşturduk. Bu şekilde dünyanın farklı bir yerinde varlık gösteren danışan markalarımıza, kişiye özel çözümler sunabiliyoruz.

Afrika pazarını hedefleyen markalar iletişim açısından nasıl bir stratejiyle hareket etmeli?

Afrika kıtası, politik durumu sebebiyle sıkça iletişim dinamikleri de değişen bir bölge. Ancak iletişim stratejileri geliştirirken öne çıkan bazı temel faktörler var. Öncelikle Afrika’da yerel diller önemli. Birçok Afrika ülkesinin birden fazla resmi dili ve hatta bazı yerlerde resmi olmasa da daha fazla konuşulan yerel dilleri var. Bu kapsamda, hedef kitle ile direkt iletişimde kalabilmek adına, aralarında yerel dillerin de yer aldığı birden fazla lisanda iletişimi yürütmek değerli. Bununla birlikte, dünyanın her yerinde olduğu gibi Afrika’da da sosyal medya, hatırı sayılır bir ağırlığa sahip, bu noktada yaratıcılık da devreye girerek önemli bir rol oynuyor. Güven ise üzerine en çok vakit ayrılması gereken alanlardan biri. Birçok Afrika ülkesinde, medya da dahil olmak üzere geleneksel kurumlara karşı bir güvensizlik var. Bu kapsamda, yapılan iletişim stratejilerinde hedef kitle nezdinde, güven oluşturmak ana konulardan. Yerel kültürü anlamak ve buna yönelik iletişim süreçlerini yönetmek her yeni girilen pazar gibi Afrika’da da başarının anahtarlarından. Ancak tabii her şeyden önemlisi sürekli ve uzun süreli bir iletişim.