Başak Tulga Önen /Analytics Center & İstanbul Tech Week Yönetim Kurulu Üyesi

Yapay zekada sektörel değer zincirinin başlangıcına doğru ilerledikçe güç de artıyor. Bu kapsamda “veri” ve “hesaplama” alanlarında faaliyet gösteren ve kaynak sağlayan şirketler, aynı zamanda yapay zekanın gelişimini yönlendiren şirketler olarak öne çıkıyor. 2023 yılında yapay zeka alanında faaliyet gösteren girişimlere 42,5 milyar dolar yatırım yapılırken, bunun yüzde 40’ı üretici yapay zeka alanında gerçekleştirildi. 2025 yılında ise toplam yatırımın 200 milyar dolar seviyesine geleceği öngörülüyor.

Bireysel kullanımda yapay zeka hızla gelişiyor ancak farkındalık seviyesi henüz düşük diyebiliriz. Kullanıcıların yapay zeka sistemlerinin nasıl çalıştığını anlamaları ve bu sistemlerin kararlarını etkileme yetenekleri sınırlı seviyede. Dolayısıyla kullanıcıların yapay zeka araçlarını kullanırken paylaşılan verilerin gizliliği ve güvenliği konusunda dikkatli olması gerekiyor. Ayrıca yapay zeka; henüz karar destek sisteminde, yani “asistan” konumunda olduğundan kullanıcıların beklentileri içgörü çıkarma, yaratıcılık, karar gibi noktalarda olmamalı. Bununla birlikte, yapay zeka sistemlerinin bireysel alanda kullanımı arttığında, iş ortamındaki kullanımın ve sahiplenmenin de arttığını görüyoruz. İnsanlar “Bu gerçekten işime yarıyor” diye düşündüğünde, iş yapış şekillerine de entegre etme konusunda istekli davranıyorlar.

Yapay zekada bilinç düzeyini artırmak gerekiyor

Yapay zekada sektörel değer zincirinin başlangıcına doğru ilerledikçe güç de artıyor. Yani “veri” ve “hesaplama” alanlarında faaliyet gösteren ve kaynak sağlayan şirketler, aynı zamanda yapay zekanın gelişimini yönlendiren şirketler. Nvidia, Intel, Google, Microsoft’un yanı sıra bulut katmanında AWS, Azure, Google Cloud sayılabilir. Önceden eğitilmiş dil, ses ve görüntü bazlı yapay zeka modellerinin sayılarının hızla artışı ile artık birçok gerçek iş problemine çözüm bulunabiliyor. Ülkeler bazında baktığımızda liderlik yarışı Çin ve ABD arasında geçiyor. Ülkemiz özelinde değerlendirdiğimizde ise bizim insanımız yeniliklere çok açık. Mesela şu an birçok CEO’nun / şirketin gündeminde yapay zeka var. Farklı iş birlikleri geliştiriliyor ya da farklı modeller ile denemeler yapılıyor. Ancak bu eforlar gerek ülke gerek şirketler seviyesinde dağınık. Yapay zekadan fazla beklenti veya kabiliyetlerinin farkında olmama gibi durumlarla çok karşılaşıyoruz. Bilinç düzeyini artırmak gerekiyor. Ayrıca ülke seviyesinde bu konuları araştıran, politikalar yazan, teknolojilere destek veren birimlerin oluşturulması şart.

Halihazırda yapay zekada önemli bir paradigma değişikliği var. Bunun temel sebebi temel modeller (foundation models). Bu modellerin özelliği; çok geniş ölçekte verilerle önceden eğitilmiş modeller olmaları ve farklı işler için uyarlanabilmeleri. Sayıları gün geçtikçe artan “önceden eğitilmiş” model var. Resim sınıflandırmadan nesne algılamaya, video sınıflandırmadan tercüme etmeye kadar birçok faaliyet konusunda önceden eğitimliler. Bu modeller sayesinde, eskiden olduğu gibi modellerin eğitmi şirketlerin büyük veri toplamasına gerek kalmıyor, sıfırdan kompleks mimariler geliştirilmiyor ve en önemlisi de çözmek istenilen problemler için uyarlanabiliyorlar.

Kurumsal yatırım iştahı bireysel yatırımcıyı da etkileyecek

Geçtiğimiz sene bir düşüş olsa da yapay zeka alanına yapılan yatırımlar hala çok yüksek. 2023 yılında yapay zeka alanında faaliyet gösteren girişimlere 42,5 milyar dolar yatırım yapılırken, bunun yüzde 40’ı üretici yapay zeka alanında gerçekleştirildi. Söz konusu rakamların içerisinde teknoloji devlerinin yaptığı yatırımlar dahil değil. Toplam yatırımın ise 2025 yılında 200 milyar dolar seviyesine geleceği öngörülüyor. Kurumsal yatırım iştahı doğal olarak bireysel yatırımcıyı da etkileyecektir.

Türkiye’nin ilk ve tek veri ve analitik konferansı Data Science Days’in konferans gününde tüm bu konuları detaylıca ele alacağız. Yapay zeka teması çerçevesinde geniş bir yelpazede en güncel veri ve analitik konu başlıklarını tartışacağız. Bilmeniz gereken yapay zeka teknolojileri nelerdir? Önceden eğitilmiş yapay zeka modelleri ve uygulamaları nelerdir? Yapay zeka çağında güvenlik ve gizlilik nasıl olmalı? Veri ve analitik altyapısında en iyi uygulamalar nelerdir? gibi soruların yanıt bulacağı ve veri biliminin geleceğinin tartışılacağı Data Science Days konferans bölümünde katılımcılar; TFI Tab Gıda Yatırımları CTO’su Erman Karaca, Eczacıbaşı Grup CIO’su Hilmi Koçak, Trendyol Veri Bilimi Lideri Nezir Alp, Microsoft Azure Güney Doğu Avrupa Müşteri Başarısı Birimi Bölge Lideri Cüneyt Batmaz gibi önemli isimlerin zihin açan görüşlerini dinleme fırsatı yakalayacak.