E-ticaret sektörü, gün geçtikçe büyüyen ve dönüşen bir alan. Ancak bu büyümenin ve dönüşümün gerisinde, sektöre özgü bazı temel zorluklar yatıyor.

E-ticaretin temelde bir lojistik ve operasyon yönetimi olduğunu anlamak gerektiğini aktaran Girişim Kurucusu Cem Tunakan ile sektörün geleceğini ve tavsiyelerini konuştuk.

Kısaca kendinizden ve kariyerinizin sizi nasıl e-ticarete yönlendirdiğinden bahseder misiniz?

Boğaziçi Üniversitesi’ndeki uluslararası ticaret eğitimim, global piyasaları anlama yeteneği kazandırdı. Ericsson’da çalıştığım süreçte teknoloji ve uluslararası ticaretin kesişimindeki önemini anladım. Bu deneyimler, e-ticaret ve dijital dönüşüm konularında uzmanlık kazanmama yardımcı oldu. E-ticaret sektörüne girişim, Yatırım Bankacılığından gelen ilişki ağım sayesinde gerçekleşti. Rocket Internet kurucuları Samwer Kardeşler’den gelen “Kurum İçi Girişimci” teklifi, dijital dönüşümün başlangıcında önemli bir adım oldu. Bu rol, inovasyon ve girişimcilik ruhunu teşvik etmeyi amaçlayan kritik bir pozisyondu. Bu teklifi 2008 yılında yani tabir-i caizse dijital dönüşümün karanlık çağlarında kabul ettim. Rocket Internet’te geçirdiğim süre, e-ticaretin dinamiklerini anlama ve sektöre dair stratejik bilgiler edinme fırsatı sağladı. Bu deneyim, e-ticaret kariyerimin temelini oluşturdu ve beni bu heyecan verici dünyaya dahil etti.

Sektörün zorlukları nelerdir, nelere dikkat etmek gerekir?

• Küresel Rekabet: Dijital ticaret, dünya genelinde hızla büyüyor ve bu da yoğun bir rekabet ortamı yaratıyor. Firmalar, diğer uluslararası rakipleriyle başa çıkabilmek için rekabetçi fiyatlar sunmak ve üstün hizmetler sağlamak zorunda kalıyor.
• Güvenlik ve Gizlilik Endişeleri: Dijital ticaret platformları, müşteri bilgilerini ve ödeme bilgilerini depoladığı için güvenlik ve gizlilik endişeleri ortaya çıkabilir. Veri sızıntıları ve siber saldırılar, müşteri güvenini zedeleme riski taşır.
• Ödeme ve Finansman Zorlukları: Farklı ülkelerdeki farklı ödeme sistemleri ve para birimleri, uluslararası ticarette ödeme ve finansman süreçlerini karmaşıklaştırabilir. Döviz kurlarındaki dalgalanmalar da ödeme süreçlerini etkileyebilir.
• Düzenlemeler ve Yasal Mevzuat: Her ülkenin farklı ticaret düzenlemeleri ve yasal mevzuatı bulunmaktadır. Bu da dijital ticaret işletmelerinin farklı pazarlarda faaliyet gösterirken çeşitli düzenlemelere uymalarını gerektirebilir.
• Lojistik ve Teslimat Zorlukları: Uluslararası ticarette lojistik ve teslimat süreçleri önemli bir rol oynar. Ürünlerin zamanında ve güvenli bir şekilde müşterilere ulaştırılması için lojistik ağlarının etkin bir şekilde yönetilmesi gerekmektedir.
• Kültürel Farklılıklar: Farklı ülkelerin kültürel farklılıkları, pazarlama stratejilerinin ve ürün tasarımlarının uyarlanmasını gerektirebilir. Bir ülkede başarılı olan bir yaklaşım, diğer ülkelerde aynı etkiyi yaratmayabilir.
• Teknolojik Altyapı: Dijital ticaretin büyümesi için güçlü bir teknolojik altyapı gereklidir. Ancak bazı bölgelerde hızlı ve güvenilir internet erişimi sağlamak zor olabilir, bu da ticaret işletmelerini sınırlayabilir.
• Ürün Kalitesi ve İade Süreçleri: Dijital ticarette ürünlerin fiziksel olarak görülmeden satın alınması risk taşır. Ürün kalitesi, müşteri memnuniyetini etkileyebilir ve iade süreçleri karmaşık olabilir.
• Müşteri Deneyimi: Dijital ticaret platformlarının kullanıcı dostu olması ve sorunsuz bir alışveriş deneyimi sunması gerekmektedir. Kullanıcıların siteyi gezinme kolaylığı, ödeme işlemleri ve müşteri hizmetleri gibi faktörler müşteri deneyimini etkiler.
• Vergi ve Gümrük Süreçleri: Uluslararası ticarette vergi ve gümrük süreçleri karmaşık olabilir. Ürünlerin ithalat ve ihracatı sırasında vergi ve gümrük yasalarına uyum sağlanması gerekmektedir.

Bu zorluklar, dijital ticaret işletmelerinin uluslararası pazarda başarılı olmak için stratejik çözümler geliştirmelerini gerektirir.

Uluslararası ticaretin farklı disiplinlerinde B2B, B2C, B2B2C, local2local iş modellerini özellikle OBI ve KOBİ’ler için kurgulayarak hayata geçirilmesine liderlik ediyorsunuz. Stratejierinizi nasıl belirliyorsunuz?

Uluslararası ticaret disiplinlerinde taelp öngörüsüne göre tedarik zinciri oluşturma, anlık kosolide tekil paketlerin hızlı kargo dağıtım ağı yönetimi ve B2B, B2C, B2B2C, local2local iş modellerini özellikle OBİ ve KOBİ’ler için strateji oluşturma, proje zaman çizelgesi ve finansal hijyen ile  yönetebilme donanımdayız. Bunun yanında uluslararası alacak finansamanında da geliştirmeler yapmaktayız. Ülkemizin ürün ve markalarının üretim’den son tüketiciye doğru olşan safhaları için blok zincir teknolojilerini hayata geçirmek ve yurtdışı imajımızı ileriye taşımak önceliğimizdir. Özellikle tedarik zinciri süreçlerinde, ürünlerin tekil stok verileri, dijital içerikleri ve fiyatlandırması gibi birçok farklı bilginin bütünsel bir şekilde işlenmesi gerekmektedir. Bu bilgilerin doğru, güncel ve hızlı bir şekilde entegre edilmesi, müşteri deneyimini doğrudan etkiliyor. Örneğin, bir ürünün stokta olup olmadığı, fiyatının ne olduğu veya ürünün dijital görsellerinin güncellenip güncellenmediği, bir müşterinin satın alma kararını büyük ölçüde etkileyebilir. Nihayetinde, bir müşterinin satın aldığı ürün, aslında bir resim, bir fiyat ve bir ürün açıklamasından ibarettir. Bu nedenle, bu bilgilerin doğru ve güncel olması son derece önemlidir. Artık, geleceğin ekonomisinde yeni bir dönüm noktasıyla karşı karşıyayız. İnsan ifadesini taklit etme ve insana benzer içerik üretme kapasitesiyle dikkat çeken jeneratif yapay zeka teknolojisinin demokratikleşmesi. ChatGPT gibi platformların yükselmesi bu konudaki ilginin artmasına neden oldu.

Proje yönetimindeki maharetiniz sayesinde, makro düzeydeki stratejik kararları, mikro düzeydeki iş süreçlerinin optimizasyonu ile başarıyla uygulamaya döktüğünüzü biliyoruz. Süreç yönetmek nasıl bir duygu?

Özellikle tedarik zinciri süreçlerinde, ürünlerin tekil stok verileri, dijital içerikleri ve fiyatlandırması gibi birçok farklı bilginin bütünsel bir şekilde işlenmesi gerekmektedir. Bu bilgilerin doğru, güncel ve hızlı bir şekilde entegre edilmesi, müşteri deneyimini doğrudan etkiler. Örneğin, bir ürünün stokta olup olmadığı, fiyatının ne olduğu veya ürünün dijital görsellerinin güncellenip güncellenmediği, bir müşterinin satın alma kararını büyük ölçüde etkileyebilir. Nihayetinde, bir müşterinin satın aldığı ürün, aslında bir resim, bir fiyat ve bir ürün açıklamasından ibarettir. Bu nedenle, bu bilgilerin doğru ve güncel olması son derece önemlidir. E-ticaret sektöründeki başarı, sadece ürün ve hizmet kalitesiyle sınırlı değildir. Temel lojistik ve operasyon yönetiminin yanı sıra, yaratıcı süreçlerin ve dijital pazarlama stratejilerinin de üst düzeyde olması gerekiyor.

E-ticaret sektöründe kariyer yapmak isteyen gençlere ne önerirsiniz?

Gençlerin, dinler tarihi, paranın tarihi ve sanat tarihi gibi konularda derinlemesine bilgi edinmeleri gerekiyor. Bu tür bilgiler, onlara insanlık tarihindeki ticaretin ve tüketimin evrimini anlamalarında yardımcı olacaktır. Ayrıca, insan tipolojisi ve farklı personaların davranışlarını çözümlemek, müşteri ilişkileri ve pazarlama stratejileri konusunda da önemli bir avantaj sağlayabilir. Geleneksel bilgi ve tecrübenin, geleceğin iş modelleri ve yapay zeka teknolojileri ile birleştirilmesi de kritik bir öneme sahip. Genç profesyonellerin, rekabetçilik, ilişki ağı etkileri ve pozitif dışsal etkilerin tedarik zincirini nasıl dönüştürdüğünü çok iyi anlamaları, onları sektörde bir adım öne taşıyacaktır.