Sanayileşmenin yoğun olduğu büyükşehirlerdeki şirketlerin sahipleri ve tepe yöneticileri ile görüşülerek yapılan araştırmaya göre, önümüzdeki dönemde şirketler açısından en can alıcı sorunlar arasında işçilik maliyetleri, finansmana ve nitelikli işgücüne erişim, enflasyon ve yerel seçim ekonomisi uygulanması ilk sıralarda yer alıyor.

Seçimlerin ardından Mehmet Şimşek’in Hazine ve Maliye Bakanı olmasıyla Türkiye ekonomisi yeni bir döneme girerken iş dünyasının gelişmelere bakışı, 131 ülkede operasyonel gücü bulunan bağımsız araştırma kuruluşu AGS Global tarafından yapılan araştırmayla ortaya konuldu. 245 katılımcı ile online ortamda yapılan araştırmada çarpıcı sonuçlar yer alıyor. Yıl sonu ortalama dolar kuru 31.15 lira olarak tahmin edilen araştırmaya göre, şirketleri önümüzdeki dönem en fazla işçilik maliyetleri zorlayacak.

İşçilik maliyetleri can yakacak

AGS Global’in araştırmasında iş dünyasına ‘Şirketinizi önümüzdeki dönemde en çok hangi konuların zorlayacağını düşünüyorsunuz?’ diye soruldu. Katılımcılar, yüzde 70.7 ile işçilik maliyetlerinin firmaları zorlayacağını belirtti. İkinci sırada ise yüzde 56.1 ile finansmana erişim, üçüncü sırada yüzde 36.6 ile nitelikli işgücüne erişim, dördüncü sırada ise yine yüzde 36.6 ile hane halkının alım gücünün düşmesi yer aldı. Bunun ardından yüzde 29.3 ile yerel seçim ekonomisi izlenmesi tehlikesi geldi. Bunları sırasıyla; döviz darboğazı bankacılık krizi, enerji maliyetleri, hedef pazarlarda durgunluk, değerli TL ile ihracatta rekabet kaybı, hammaddeye erişim takip etti. Jeo-politik tansiyon ve bölgesel çatışmalarla, deprem kaynaklı tedarik sorunları ise son sıralarda yer aldı.

EYT’lilerin tazminatı zorlayacak

İş insanlarını yeni dönemde zorlayacak konulardan biri de EYT’nin getirdiği sorunlar olarak AGS Global’in araştırma sonuçlarına yansıdı. ‘EYT kararı işletmenizi nasıl etkiledi?’ sorusuna işletmeler çoklu cevap verirken, katılımcıların yöneticilerin yüzde 48.8’i yüklü tazminat borcu oluştuğunu söyledi. EYT nedeniyle kalifiye eleman sıkıntısı çekenlerin oranı ise yüzde 24.4 oldu. İşletmelerin yüzde 12.2’si yatırım planlarının aksadığını belirtti. ‘Asgari ücreti nasıl buldunuz?’ sorusuna ise iş insanlarının yüzde 61’i ‘olumsuz’ yüzde 39’u ise ‘olumlu’ cevabını verdi.

10 iş insanından 6’sı faiz artışına olumlu bakıyor

Merkez Bankası’nın yeni dönemdeki ilk toplantısında faizi yüzde 15’e çıkarması  şirketlerin yüzde 60.7’sinin desteğini aldı. Yüzde 22.2’si oranı beğenmezken kararsızlar ise yüzde 17.1 oldu. Ekonomi yönetimini şu ana kadar başarılı bulanların oranı sadece yüzde 12.2’de kalırken, başarısız bulanların yüzde 48.8, kararsızların ise yüzde 39 oldu.

‘Size göre yeni ekonomi yönetimi hangi başlıklarda en kısa vadede başarı kaydedebilir?’ sorusuna cevap veren iş dünyası temsilcilerinin yüzde 26.8’i ekonomi yönetiminin kısa vadede başarılı olacağına inanmadığını belirtirken, ekonomi yönetiminin kısa vadede başarı kaydedebileceğine inanılan konular arasında yüzde 26.8 ile finansman sorununun çözülmesi, yüzde 24.4 ile yabancı yatırımcı girişi, yüzde 19.5’i daha güçlü iş yapma ortamı yer aldı.

Yüzde 63.4’ü temkinli bekleyişte

İş Dünyası Duygu Barometresi’nde ise “temkinli bekleyişe devam” diyenler son yılların zirve seviyesine yerleşmiş durumda. İştahlı büyüme yanlıları ise uzun zamandır olduğu gibi oldukça kısıtlı bir oranda. Yöneticilerin yüzde 63.4’ü temkinli olduklarını söylerken, yüzde 17.1’i içe kapanma ve daralmayı düşünüyor. Yine yüzde 17.1’i fırsatlar için tetikte olduğunu belirtirken, yatırım iştahı yüksek olanların oranı ise yüzde 2.4’te kaldı. Bu sonuçlar, iş dünyasının önünü görmeye çalıştığını ve uygulanan yeni ekonomi politikasının sonuçlarını beklediğini gösteriyor.

Zam yerine enflasyon düşürülmeli

Önümüzdeki dönemde ekonomi için neler yapılması konusundaki fikirleri de sorulan iş dünyası; reformların yapılması, kur korumalı mevduattan çıkış, liyakate önem verilmesi, maaş zamları yapmak yerine enflasyonun düşürülmesi, tasarruf edilmesi ve kurumların özerk olması konusunda fikir birliği içinde bulunuyor.

Güler: Doğru hamleler bekleniyor

Araştırma sonuçlarını değerlendiren AGS Global Araştırma Kurucusu ve CEO’su Ahmet Güler, sonuçlara iş dünyasının karamsarlığının damga vurduğunu ifade ederken, “Faiz politikasının değişmesi gibi hamlelere anlamlı destek veren iş dünyası, yeni ekonomi yönetiminin kısa vadede anlamlı bir başarı kaydedeceği konusunda şüpheli. İş dünyasının bu karamsarlığında, EYT kararı, finansmana ulaşım, kalifiye eleman sorunu, vergi artışları ve yüksek enflasyon gibi sorunların belirleyici olduğunu görüyoruz. Firmaların reformlar, KKM’den sağlıklı çıkış ve enflasyonla mücadele gibi konulardaki önerileri bu açıdan oldukça önemli” sözlerini kullandı.