Efe Gökçe / efe@businessworldglobal.com

Türkiye’nin yüzde 100’ü halka açık ilk gayrimenkul şirketi olan Kuyaş, yeni projelere hazırlanıyor. Şirket, yapmayı planladığı yeni yatırımlarla karlılığını artırmayı hedefliyor.

Kuyaş CEO’su Evren Sarıçiçek, inşaat maliyetleri ve girdi rakamları enflasyon dolayısı ile çok arttığını fakat konut fiyatları artık doyuma ulaştığını ve önümüzdeki 5 yıl boyunca konut fiyatları sabit kalacağını ifade etti.

Depreme dayanıklı nasıl olmalıdır? Ve çevre düzeni inşaat projesinde ne kadar önemlidir?

Depreme dayanıklı olması için özel bir çabaya gerek yok, projeler buna uygun yapılıyor. Onay süreçleri denetleniyor fakat imalat aşamasında projelere uyulmadığı için bu sonuçlarla karşılaşıyoruz. Binalarda yeterli yeşil alanın insanların sosyal hayatı, sağlığı için çok önemli, insanların yaşam alanları oraları. Bu konuda daha katı kurallar ve denetleme aşamaları olmalı. Çevre düzeni konusunda alınacak bir çok karar var.

Gayrimenkulde bu yıl hedefleriniz neler, ne yapacaksınız? Özellikle deprem sonrası az katlı evlere talep arttı sizde bu kapsamda bir proje düşünüyor musunuz?

Depremle yüksek katlı bina arasında olumsuz bir ilişki yok. Dünyada birçok örneği var. Yüksek katlı binalar depreme dayanıklılık konusunda hiçbir eksisi yoktur. Deprem bölgesinde yıkılan binaların hemen hemen hepsi 4 katlı binalar. Sorun statik projelere, zemin etüt projelerine uyulmamasıdır. Tabi ki bir şehir planlamasında yüksek katlı yapılarda olacak, ama yeterince ihtiyacı karşılayacak şekilde olacaktır.  Artık odaklanmamız gereken şey sürdürülebilir şehirler kurmak olmalı. Kendi kendine yeten yapılar kurulmalı. Yapılar iskan alana kadar üretici, iskan aldıktan sonra tüketici oluyorlar. Oturduğumuz binaları hem barınma ihtiyacını karşılayan hemde üreten yapılar haline getirebiliriz

Deprem gayrimenkulde neleri değiştirdi? Bundan sonra gayrimenkulde hangi trendler başlayacak?

Deprem artık denetimin ne kadar önemli olduğunu öğretti, konut anlamında teknik konular hariç mimari bir değişiklik olacağını düşünmüyorum.

Bugüne kadar gayrimenkul pazarında kaç proje geliştirdiniz? Deprem bölgelerinde proje geliştirme hedefiniz var mı?

Birçok projeye imza attık. Kuyumcukent bunlardan birisi, şu anda 400 atolyelik borsa kule 2 projesinin startını aldık.

İnşaat maliyetleri son yıllarda çok arttı. Bu hızlı yükseliş ne zamana yerini stabilizeye bırakır. Hızlı yükseliş ne zamana kadar sürer?

İnşaat maliyetleri ve girdi rakamları enflasyon dolayısı ile çok arttı, fakat konut fiyatları daha fazla arttı. Bunun sebebi son 3 yıldır yeterli konut üretiminin olmaması. Şu an Türkiye’de 3,5 milyon konu açığı var.

2022 yılında yaklaşık 1 milyon konut adetlik ruhsat alındı. 2023 yılında bu rakamın 2 milyon olacağına eminim. Dolayısıyla konut fiyatları artık doyuma ulaştı, önümüzdeki 5 yıl boyunca konut fiyatları sabit kalacaktır.

Döviz kuru bir süredir istikrarlı seyrediyor. Bu durum fiyat artışlarını frenliyor mu? Sizce fiyat artışları nasıl önlenir?

Fiyat artışlarını durduracak etken arsa üretimi ve ardından konut üretimi, arzın artması gerekmektedir.

2022 yılı değerlendirmesini yapıp,  2023 yılı beklentilerinizden bahseden misiniz? Mevcut piyasada hangi sektörlerde üretim ve tedarik açığı var? Ülkelerin piyasaya bol miktarlarda para sürmesi hangi sonucu doğurdu ?

Ülkelerin piyasaya bol miktarda para sürmesi maalesef enflasyonu doğurdu. 2022 yılı nicelik olarak cirolar arttı fakat reel karlar elde edilemedi. Yatırımları eski ürünleri yeni olan sektörler sadece zarar etmedi, çünkü bu sene aynı çapta bir ciro yapamayacak birçok sektör. Teknoloji tarafında özellikle çip, kart gibi ürünlerde büyük bir tedarik açığı olduğunu düşünüyorum, gıda gibi stratejik öneme sahip sektörleri ayrı değerlendirmek lazım.

2023 yılı ve sonrası Türkiye ekonomisi için ne gibi öngörülerde bulunuluyor?

2023 yılı sonrası Türkiye geleceğini çok parlak görüyorum. Son yıllarda Çin kaynaklı tüm dünyayı sıkıntıya sokan birçok olay yaşandı. Birçok üründe tedarik sorunlarına yol açtı. Bu olaylar silsilesi gösterdi ki Avrupa pazarı yeni bir tedarikçiye ihtiyaç var. Bu, ülkenin konumu çok önemli çünkü lojistik maliyetleri de çok arttı. Bu konuma en uygun Türkiye, dolayısıyla bürün Avrupa pazarı yönünü Türkiye’ye çevirmek zorunda. Bütün büyük devler içindeki üretiminin bir kısmını Türkiye’ye kaydırmak zorunda. Bizler de katma değeri yüksek özellikle teknolojik ürünlerde yatırım yaparsak yeni ihracat rekorları kırarız. Tabi ki bu sadece Avrupa’nın isteği ile olmayacak. Devlet olarak güven verici adımlar atmalı ve yatırımları ülkemize çekebilmeliyiz. Reformlara ihtiyacımız var.

KUYAŞ hangi alanda büyük bir atılım yaparak ülke ekonomisine destek sağlayacak?

Kuyaş olarak, uluslararası gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Dünyayı izleyerek risksiz sektörlerde yatırım yapmaya çalışıyoruz. Özellikle iç pazarda tercih ettiğimiz sektörler döviz girdisi sağlayacak sektörler. Enerji konusunu fazlasıyla önemsiyoruz, depolama konusunda RES baş vurularımızı sonuçlarını bekliyoruz, kısa sürede yatırım geri dönüyor ve bu sektörden elde ettiğimiz kazançla yeni enerji yatırımları planlıyoruz.

Elektrikli araç şarj istasyon lisansı olan bir firmaya ortak olduk ve niyetimiz şarj istasyonu ağında  Türkiye’de ilk 5 ‘te yer almak. Maden konusu hem ülke hem firmamız için çok önemli fakat orada süreç biraz yavaş ilerlemek zorunda. Çünkü dikkatli olmamız gereken bir sektör, sahada büyük miktarda boksit var. Alüminyumun hammaddesi ve geleceğin metali çok büyük bir pazar.

Kısa bir süre önce ABD pazarına açılma kararı aldık. En iyi olduğumuz konuda hem de! ABD’ye dünyanın en iyi kuyumcu atölyelerinin olduğu modern kapalı çarşı kuracağız.  Hem ülke ekonomisine hem şirketimize büyük katkılar sağlayacağız.

KUYAŞ‘ın bu yatırım atağı sonrası hedeflediği sonuçlar nelerdir?

Kuyaş bir gayrimenkul firmasıydı ama artık bir yatırım holding oldu. Hedefimiz 5 yıl sonrasında 3 milyar dolarlık bir şirket olmak. Hem yurt içinde hem yurt dışında birçok projeye imza atmak.