‘’Küresel Resesyon’’ söylemleri etkisini hissettirmiştir. Bu yıl içerisinde 3-4 kez faiz arttırımı beklenen Amerikan Merkez Bankası (FED) 2019’un ikinci çeyreğinden itibaren faiz indirim trendine geçiş yapması Küresel Resesyon söylentilerini de haklı çıkarmış oldu. Temmuz ayında 11 yıl sonra ilk kez faiz indirimine giderek 25 baz puanlık indirim yaptığını açıklayan FED, Eylül ayındaki toplantıda da 25 baz puanlık bir faiz indirimine gitmiştir. FED Başkanı Jerome Powell, ABD ekonomisini ilerleyen dönemde zayıflaması durumunda daha fazla faiz indiriminin gelebileceğini, faizde hareket yönünün gelecek verilerine bağlı olacağını belirtmiştir. Powell konuşmasında, faiz oranlarının düşürülmesinin ekonominin gücünün korunması ve risklere karşı güvence yaratılması amacıyla uygulandığını, ekonominin temel görümünün olumlu, istihdam piyasasının ise güçlü olduğunu kaydetmiştir. FED, 2018 yılı içinde 4 kez faiz artırımına gitmiştir. 21 Mart 2018’de Powell’ın göreve gelmesiyle ilk faiz artışını gerçekleştiren FED, ardından 13 Haziran 2018’de, 26 Eylül 2018’de ve son olarak 19 Aralık 2019’da 25’er baz puan artışlarla 1,25-1,50 baz puan faiz oranlarıyla başladığı yılı, 2,25-2,50 baz puanla tamamlamıştır.
Büyüme konusunda ciddi problemler yaşayan, Brexit süreci ile büyük bir belirsizlik barındıran, ayrılıkçı hareketlerin yüksek sesle dile getirildiği, İspanya, Fransa ve İtalya gibi üye ülkelerinin önemli derecede bankacılık sorunları yaşadığı Avrupa Birliği bölgesinde mevduat faizi indirimi kararı alınmıştır. Avrupa Merkez Bankası (ECB), ivme kaybeden Avrupa Birliği ekonomisini desteklemek amacıyla yeni tedbirler açıklayarak faizleri indirdi ve tahvil alımlarını yeniden başlatmıştır. ECB, mevduat faizini %-0.4’ten %0.5’e indirirken, Kasım ayından itibaren ayda 20 milyar euro tahvil alımına başlanacağını ifade etmiştir. Merkez bankalarının küresel resesyon söylemi ile para politikasını gevşetmesi, Almanya’nın resesyona girme riski altında olması ve enflasyon beklentilerinin düşmesiyle birlikte ECB ekonomiyi destekleyici önlemler atacağını daha önce açıklamıştır.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, 12 Eylül’de yaptığı para politikası toplantısının ardından merakla beklenen faiz kararını açıkladı. TCMB’nin yeni başkanı Murat Uysal başkanlığında ikinci toplantısını gerçekleştiren Para Politikası Kurulu, politika faizini 3,25 puan indirerek %19,75’ten %16,50’a çekmiştir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, böylece iki toplantı üst üste faiz indirimine gitmiştir. İki aydaki toplam indirim 7,25 puanı bulmuştur. Önümüzdeki dönemde net ihracatın büyümeye katkısını sürdüreceği, enflasyondaki düşüş eğilimi ve finansal koşullardaki iyileşmeyle birlikte ekonomideki toparlanmanın devam edeceği öngörülerek faiz indirimine gidildiği ifade edilmiştir.
Dünya ekonomisine ilişkin resesyon söylentileri, parasal genişleme ve ekonomilerin ısınması sürecinin başlamasına sebep olmuştur. Merkez Bankalarının ekonomik büyümeyi teşvik edici; parasal genişleme, bilanço daraltma sürçenin durdurulması, faizlerin düşüşü, sermaye akışkanlığının hızlandırılması gibi para politikası süreçlerine hız verdiği görülmektedir. Gelişmekte olan ülkelere yönelik yatırımların da artması beklendiği bu dönemde sermaye akışkanlığının yönü ve seyri önem arz etmektedir.
Dr. Öğretim Üyesi Rahmi İNCEKARA
İSTANBUL KENT ÜNİVERSİTESİ
ULUSLARARASI TİCARET VE LOJİSTİK BÖLÜM BAŞKANI
